'The Kite Runner': een verfilming met verstrekkende gevolgen

In ‘De vliegeraar’ volgen we de twee beste vrienden Amir en Hassan, die samen opgroeien in het vredige Kaboel van de jaren 70, tot een verkrachting en het schuldgevoel dat daarmee gepaard gaat de vrienden voorgoed uit elkaar drijft. Ook de moeizame, gespannen relatie tussen Amir en zijn hoogopgeleide, rijke maar getroebleerde vader is een belangrijk thema. Met dat verhaal als achtergrond wordt de recente geschiedenis van Afghanistan verteld, van de val van de monarchie, via de Sovjet-invasie tot het Taliban-regime.

Het is een ingrijpende en leerrijke roman, die inkijk geeft in de vele moeilijkheden die het Afghaanse volk de voorbije decennia te verwerken kreeg. Het verhaal sprak mensen overal ter wereld aan, met duizelingwekkende verkoopcijfers tot gevolg. Zo stond ‘The Kite Runner’, zoals de Engelse titel luidt, twee jaar in de bestsellerlijst van The New York Times en werd het vertaald in 42 talen. In Afghanistan zelf waren ze echter minder te spreken over het boek en zeker ook over de verfilming enkele jaren later.

De verfilming uit 2007 werd in Afghanistan verboden, zowel in de bioscopen als op dvd, wegens in strijd met de islamitische zeden. Met name de scène waarin een homoseksuele verkrachting aan bod komt -hoewel die uit voorzorg al zéér voorzichtig en suggestief in beeld word gebracht door de Zwitserse regisseur Marc Forster (‘World War Z’, ‘Quantum of Solace’)- zorgde voor veel polemiek. Ook bestond er vrees dat de film de sluimerende etnische spanningen tussen de Hazaren en de Pashtun zou aanwakkeren. De Hazaren, veelal beschouwd als onderontwikkeld plattelandsvolk, krijgen in het verhaal een ondergeschikte positie: bijvoorbeeld het personage Assef, een lokale bad boy, toont zich meermaals neerbuigend over hen.

De ontsteltenis over de film ging zelfs zo ver dat Paramount, dat samen met Dreamworks de productie verzorgde, de releasedatum met enkele maanden moest uitstellen. De reden: omwille van de seksueel getinte scènes werden de kindacteurs met de dood bedreigd en moesten ze eerst op een veilig onderkomen kunnen rekenen. Ze werden vanuit Afghanistan naar de meer Westers gezinde Verenigde Arabische Emiraten verhuisd, samen met enkele familieleden.

Maar daar stopte het niet. Door de aanhoudende dreiging zag Paramount zich verplicht om voor een langere termijn over het lot van de jonge acteurs te waken. Ze zouden bescherming en financiële steun krijgen tot ze volwassen waren. Een kost die geraamd werd op zo’n 500.000 dollar. Op zich niets te veel, want er was eerder ook al ophef ontstaan toen uitlekte dat de jonge Afghaanse acteurs slechts een habbekrats betaald werden voor hun prestaties: 17.000 dollar. Peanuts als je weet dat de film met een budget van 20 miljoen dollar werkte en bijna het viervoudige opbracht aan de kassa’s.

Ahmad Khan Mahmidzada, die de jonge Hassan speelt, vertelde achteraf: “Ik wil doorgaan met het maken van films en acteur worden, maar de verkrachtingsscène brengt me aan het twijfelen, omdat mijn vrienden het zullen zien en ik mij mogelijk niet meer buiten kan vertonen. Ze zullen denken dat ik ben verkracht.” Ook co-ster Zekeria Ebrahimi, die de jonge Amir speelt, gaf nadien te kennen dat hij wenste dat hij nooit had meegedaan aan de film. Of hoe een succesvolle verfilming ook een vergiftigd geschenk kan blijken.

Bekijk ‘The Kite Runner' op zaterdag 26 maart vanaf 21u30 op Een, of waar je ook bent via Pickx.be of de Proximus Pickx-app. Niet gezien? Geen zorgen, met TV Replay bekijk je het programma tot 36 uur later en via de site of de app tot 7 dagen later wanneer jij wil.