Waarom ‘Eyes Wide Shut’ (Play5) de kijkers meer verdeelde dan andere films van Kubrick

‘Eyes Wide Shut’ speelt zich af in New York en volgt het leven van een getrouwd stel (gespeeld door Tom Cruise en Nicole Kidman), die een ongewoon en gespannen huwelijk hebben, en hun jonge dochter. Op een nacht vertelt Alice (Kidman) zijn echtgenoot William (Cruise) over haar seksuele verlangens. Dit leidt William tijdens een bizarre nacht door New York City op een verkenningstocht naar zijn eigen seksuele verlangens. Op een gegeven moment ontmoet hij een oude vriend, die William binnensmokkelt in een privéclub voor de elite. William kijkt zijn ogen uit: gemaskerde leden van de high society geven er zich over aan orgieën met jonge prostituees...

De aanloop naar de release was in nevelen gehuld. De marketingstrategie was gericht op mysterie, maar bovenal werd ‘Eyes Wide Shut’ op een misleidende manier in de markt gezet. Sporadisch teasde de filmstudio naar de film als zijnde een ‘romantisch’ verhaal. Een strategie die volledig verkeerd uitpakte: bij de release flopte ‘Eyes Wide Shut’ en het erotisch drama werd door veel critici afgekraakt. De filmstudio had z’n eigen ruiten ingegooid.

De algemene inschatting van de film was dat het een soort liefdesverhaal zou worden, wat het niet bleek te zijn. In plaats daarvan kregen bioscoopbezoekers een cynische kijk op sociale klasse, maatschappelijke elites en minderjarige prostituees voorgeschoteld, geïnspireerd op de novelle ‘Traumnovelle’ uit 1926. In feite is de film een eerbetoon aan ‘Traumnovelle’, met hetzelfde plot. Interessant is dat ‘Traumnovelle’ ook vertaald wordt als ‘droomverhaal’, terwijl veel mensen ‘Eyes Wide Shut’ hebben bestempeld als een soort koortsdroom. Naast een psychologische reis die de seksuele motieven van de mens onderzoekt, is ‘Eyes Wide Shut’ ook een satire op de nouveau riche van de New Yorkse wijk Greenwich Village, worstelend met frivole verlangens en er niet voor terugdeinzend hun geluk te kopen.

Een constante kritiek op de film is dat hij té obscuur en dubbelzinnig is, althans voor het grote publiek. Die kritiek is een beetje gratuit, omdat het de meeste mainstreamcinema aan creativiteit ontbreekt. Maar in een tijdperk waarin kijkers duidelijke verklaringen en keurig dichtgenaaide plots eisen, werd ‘Eyes Wide Shut’ weggezet als verwarrend en zweverig.

Kubrick zelf overleed enkele weken voor de release in zijn slaap in maart 1999. Aangezien de cineast erom bekend stond op het laatste moment de hele montage van zijn film om te gooien, had ‘Eyes Wide Shut’ misschien een heel andere film kunnen worden. Volgens de naaste familie van Kubrick heeft de filmstudio grote stukken uit de film geknipt en het einde drastisch veranderd.

Fans speculeerden oeverloos over wat de originele cut was geweest. Was de versie van Kubrick een totaal andere film? We zullen het nooit weten...

Bekijk ‘Eyes Wide Shut’ vanavond om 20u35 op Play5 of waar je ook bent via Pickx.be of de Pickx-app.