Belangrijke stakingen uit de Belgische geschiedenis

Nieuws | Bij de spoorwegen wordt voor de zoveelste keer in de laatste jaren gestaakt. Het zijn deze keer alleen de Franstalige bonden die staken, al is er hinder in het hele land. Struikelpunt voor de bonden bij de NMBS zijn de productiviteitsverhogende maatregelen die de directie wil opleggen waardoor het personeel meer zal moeten werken.

Dat stakingen niet altijd evenveel effect hebben, bewijst dit historisch overzicht.

Door Pickx

Gepubliceerd op 06.01.16

2min

Bij de spoorwegen wordt voor de zoveelste keer in de laatste jaren gestaakt. Het zijn deze keer alleen de Franstalige bonden die staken, al is er hinder in het hele land. Struikelpunt voor de bonden bij de NMBS zijn de productiviteitsverhogende maatregelen die de directie wil opleggen waardoor het personeel meer zal moeten werken.

Dat stakingen niet altijd evenveel effect hebben, bewijst dit historisch overzicht.

14 april 1902

De Belgische Werkliedenpartij (BWP) strijdt voor de invoering van het enkelvoudig algemeen stemrecht. Er wordt een algemene staking afgekondigd en meteen leggen 300.000 werknemers het werk neer. Wanneer bij verschillende rellen dodelijke slachtoffers vallen, wordt op 20 april een einde gemaakt aan de staking. In april 1913 wordt opnieuw gestaakt voor dezelfde eis, maar het is pas na het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1919 dat het algemeen enkelvoudig stemrecht er ook komt.

2 juni 1936

Op 2 juni 1936 leggen de Antwerpse havenarbeiders het werk neer: ze eisen een minimumloon en het recht op betaalde vakantie. De staking breidt al snel uit tot uiteindelijk meer dan een half miljoen werknemers in het hele land het werk neerleggen. Premier Paul van Zeeland kondigt op 24 juni belangrijke sociale hervormingen aan: er komt een minimumloon van 32 frank per dag en zes dagen betaalde vakantie.

9 juli 1955

In de zomer van 1955 ijvert het ACV voor de invoering van de vijfdagenwerkweek tijdens de regering Van Acker IV. Op 9 juli wordt gestart met zaterdagstakingen. De stakingen worden afgeblazen na een principeakkoord op 29 juli, maar toch zou het nog tien jaar duren voor de vijfdaagse werkweek verplicht werd in alle sectoren.

December 1960

De Eenheidswet van de regering Gaston Eyskens met plannen voor economische expansie, sociale vooruitgang en financieel herstel zet kwaad bloed bij de openbare diensten en in de privésector. Hoewel het ACV, de grootste vakbond, niet mee deed, staakten eind december naar schatting 1 miljoen mensen en lag de economie volledig stil. Bij de staking vielen verschillende doden door confrontaties met de rijkswacht en bij ongelukken door wegversperringen. Toch werd de Eenheidswet in januari 1961 aangenomen door de Kamer.

21 mei 1986

De besparingsplannen van de regering Martens VI leiden tot verschillende algemene stakingen bij het overheidspersoneel in mei 1986. Na de bekendmaking van het Sint-Annaplan van minister van Begroting Guy Verhofstadt volgt een algemene staking op 21 mei. Op 31 mei zijn er dan weer 250.000 aanwezigen op een nationale betoging van het ABVV in Brussel.

15 november 1993

Om de Europese begrotingsnormen te halen, moet België hard saneren en voert de regering Dehaene een loonstop en een aanpassing van de index door. Na een eerste algemene staking op 15 november komen er nieuwe onderhandelingen, maar ook die leveren weinig op. Op 26 november wordt er opnieuw gestaakt. Eind december worden de licht aangepaste plannen goedgekeurd door het parlement.

28 oktober 2005

Begin oktober stelt de regering Verhofstadt zijn Generatiepact voor. Bedoeling is meer mensen aan het werk te krijgen en hen langer op de arbeidsmarkt te houden door een beperking van het brugpensioen. Na een eerste staking van het ABVV op 7 oktober legt het gemeenschappelijke vakbondsfront op 28 oktober het werk neer. Toch wordt het Generatiepact in december nagenoeg ongewijzigd goedgekeurd.

30 januari 2012

Een wijziging in het pensioenstelsel door de regering Di Rupo doet de publieke sector een eerste keer het werk neerleggen op 22 december 2011. Op 30 januari komt het tot een algemene staking die echter weinig werd opgevolgd. Met uitzondering van het openbaar vervoer bleef de hinder bij de bedrijven beperkt.

15 december 2014

Ook de gloednieuwe regering Michel ontsnapte eind 2014 niet aan een algemene staking. Doorn in het oog van de vakbonden was het regeerakkoord "vol blinde besparingen die onze sociale zekerheid droogleggen, de openbare diensten lamleggen, onze koopkracht vernietigen en bovendien ook nog eens jobs kosten". Na een nationale betoging op 6 november, volgden verschillende provinciale actiedagen en een nationale staking op 15 december. Nadien volgde nieuwe sociaal overleg en uiteindelijk een nieuw sociaal akkoord.